بی‌اعتبار کردن نکات مثبت
توضیح خطا:
“بی‌اعتبار کردن نکات مثبت” یک خطای شناختی است که در آن فرد موفقیت‌ها، دستاوردها یا بازخوردهای مثبت خود را کم‌ارزش یا بی‌اهمیت جلوه می‌دهد. به‌جای اینکه نکات مثبت را بپذیرد و از آنها لذت ببرد، فرد آنها را به دلایلی مانند “شانس” یا “اهمیت نداشتن” نسبت می‌دهد. این نوع تفکر می‌تواند عزت نفس را کاهش دهد و احساس رضایت را تضعیف کند، زیرا فرد قادر نیست نکات مثبت زندگی خود را به‌عنوان واقعی و ارزشمند بپذیرد.
مثال:
فرض کنید همکارانتان شما را به‌خاطر انجام یک پروژه موفق تحسین می‌کنند. در حالت “بی‌اعتبار کردن نکات مثبت”، ممکن است به جای پذیرفتن این تحسین، فکر کنید: “این پروژه فقط به‌خاطر شانس یا کمک دیگران موفق شد، نه به‌خاطر تلاش من.” یا اگر کسی به شما می‌گوید که کاری را به‌خوبی انجام داده‌اید، ممکن است بگویید: “این کار سخت نبود، هرکسی می‌توانست انجامش دهد.”
چگونه بهبود بخشیم؟
- شناسایی الگوی تفکر: اولین گام، آگاهی از مواقعی است که نکات مثبت خود را بی‌اعتبار می‌کنید. وقتی تحسینی دریافت می‌کنید یا کاری را به‌خوبی انجام می‌دهید، به واکنش‌های خود توجه کنید و ببینید آیا سعی دارید آن را کم‌اهمیت جلوه دهید.
- پذیرش بازخوردهای مثبت: وقتی کسی شما را تحسین می‌کند یا موفقیتی کسب می‌کنید، به‌جای اینکه آن را نادیده بگیرید یا کم‌اهمیت جلوه دهید، تمرین کنید تا به سادگی بگویید: “متشکرم.” این به شما کمک می‌کند تا پذیرش و اعتباردهی به نکات مثبت را تمرین کنید.
- بازنگری در دلایل موفقیت: به‌جای اینکه موفقیت‌ها را به شانس یا عوامل خارجی نسبت دهید، به تلاش‌ها، مهارت‌ها و تصمیمات خودتان فکر کنید. سعی کنید دلیل‌های واقعی برای موفقیت خود پیدا کنید و به ارزش آنها توجه کنید.
- ثبت دستاوردها: یک دفتر روزانه برای ثبت دستاوردهای مثبت خود داشته باشید و به‌طور مرتب به آن مراجعه کنید. این تمرین به شما کمک می‌کند تا به‌جای نادیده گرفتن نکات مثبت، آنها را مستند و معتبر ببینید.
تمرین پیشنهادی:
هر روز چند دقیقه وقت بگذارید و سه نکته مثبت درباره خود یا روزتان بنویسید، خواه کوچک باشند یا بزرگ. این می‌تواند هر موفقیت، تجربه یا بازخورد مثبتی باشد که به شما داده شده است. سعی کنید با دقت به دلایل و شواهد این نکات مثبت فکر کنید تا بتوانید آنها را به‌عنوان بخشی از واقعیت خود بپذیرید.
