قوانین محدود کننده خزش وب شامل چه مواردی می شود؟
قوانین محدود کننده خزش وب (Web Crawling Restrictions) معمولاً به منظور حفاظت از منابع سرورها، حفظ حریم خصوصی و مدیریت ترافیک وب اعمال می‌شوند. این قوانین می‌توانند از سوی مدیران وب‌سایت‌ها، پروتکل‌ها یا حتی قوانین حقوقی و اخلاقی ایجاد شوند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین قوانین و روش‌های محدود کننده خزش وب اشاره شده است:
۱. فایل robots.txt
فایل robots.txt یکی از مهم‌ترین ابزارها برای محدود کردن خزیدن وب‌سایت‌ها است. این فایل در دایرکتوری ریشه سایت قرار می‌گیرد و شامل دستوراتی است که به خزنده‌ها می‌گوید کدام صفحات یا دایرکتوری‌ها باید خزیده شوند و کدام نباید.
- نحوه کار: خزنده‌ها قبل از شروع به کار، به فایل
robots.txtمراجعه می‌کنند تا دستورات مربوط به دسترسی به صفحات سایت را بررسی کنند. - مثال:
User-agent: *
Disallow: /admin/
این دستور به همه خزنده‌ها می‌گوید که دایرکتوری
/admin/نباید خزیده شود.
محدودیت‌ها:
- همه خزنده‌ها به فایل
robots.txtاحترام نمی‌گذارند؛ برخی خزنده‌های مخرب ممکن است این قانون را نادیده بگیرند.
۲. متا تگ‌های Robots
وب‌سایت‌ها می‌توانند از متا تگ‌های Robots در صفحات HTML استفاده کنند تا به خزنده‌ها اعلام کنند که آیا صفحه باید خزیده یا ایندکس شود.
- نحوه کار: این تگ‌ها در بخش
<head>صفحات قرار می‌گیرند. - مثال:
<meta name="robots" content="noindex, nofollow">
این تگ به خزنده‌ها می‌گوید که نباید صفحه ایندکس شود و نباید لینک‌های داخل صفحه خزیده شوند.
انواع متا تگ‌ها:
- noindex: صفحه در نتایج جستجو نمایش داده نشود.
- nofollow: لینک‌های داخل صفحه دنبال نشوند.
- none: هم صفحه خزیده نشود و هم لینک‌ها دنبال نشوند.
۳. محدودیت‌های نرخ خزش (Crawl Rate Limiting)
بسیاری از سرورها به طور مستقیم نرخ خزش خزنده‌ها را محدود می‌کنند. این محدودیت معمولاً برای جلوگیری از بارگذاری بیش از حد سرورها اعمال می‌شود.
- نحوه کار: سرورها ممکن است از طریق تنظیمات فایل
robots.txtیا پاسخ‌های HTTP خزنده‌ها را محدود کنند. به عنوان مثال، برخی سرورها یک حد زمانی برای تعداد درخواست‌های مجاز خزنده‌ها تعیین می‌کنند. - مثال: خزنده‌ها با کدهای پاسخ HTTP مثل 503 (Service Unavailable) مواجه می‌شوند که به آن‌ها اعلام می‌کند درخواست خود را به تعویق بیندازند.
۴. CAPTCHA و چالش‌های امنیتی
برخی از وب‌سایت‌ها از CAPTCHA یا سایر چالش‌های امنیتی برای جلوگیری از خزش خودکار استفاده می‌کنند. این روش‌ها برای تشخیص و جلوگیری از فعالیت‌های خودکار خزنده‌ها به کار می‌روند.
- نحوه کار: اگر خزنده با CAPTCHA مواجه شود، تا زمانی که پاسخ درست ارائه ندهد، نمی‌تواند به محتوای صفحه دسترسی پیدا کند.
- معایب: برخی خزنده‌ها قادر به عبور از CAPTCHA نیستند.
۵. محدودیت‌های مبتنی بر IP
وب‌سایت‌ها می‌توانند دسترسی خزنده‌ها را بر اساس آدرس IP آن‌ها محدود کنند. اگر خزنده بیش از حد درخواست ارسال کند یا رفتار غیرعادی داشته باشد، ممکن است دسترسی آن مسدود شود.
- نحوه کار: مدیران سایت‌ها می‌توانند با استفاده از فایروال یا سایر ابزارهای امنیتی، آدرس IP خزنده‌های مشکوک یا متجاوز را بلاک کنند.
- معایب: خزنده‌ها می‌توانند از تکنیک‌هایی مانند چرخش IP (IP rotation) برای دور زدن این محدودیت استفاده کنند.
۶. محدودیت‌های مبتنی بر سرعت پاسخگویی (Rate Limiting by Response Time)
در این روش، سرورها میزان درخواست‌هایی که یک خزنده می‌تواند در یک بازه زمانی مشخص ارسال کند را محدود می‌کنند. اگر تعداد درخواست‌های خزنده از حد مجاز فراتر رود، سرور ممکن است به‌طور موقت پاسخ ندهد یا سرعت پاسخ را کاهش دهد.
- نحوه کار: سرور برای درخواست‌های بیش از حد یک کد وضعیت مانند 429 (Too Many Requests) را ارسال می‌کند و خزنده باید زمان مشخصی صبر کند تا بتواند دوباره درخواست ارسال کند.
۷. قوانین حقوقی (Legal Restrictions)
قوانین حقوقی می‌توانند به عنوان یکی از ابزارهای محدود کردن خزش وب به کار روند. به عنوان مثال، بسیاری از کشورها قوانینی در زمینه حفاظت از داده‌ها و حریم خصوصی دارند که می‌تواند بر فعالیت‌های خزنده‌ها تأثیر بگذارد.
- قوانین GDPR (اروپا): تحت این قوانین، جمع‌آوری و ذخیره داده‌های شخصی کاربران باید با رضایت آن‌ها انجام شود و بسیاری از داده‌ها نباید بدون مجوز قانونی استخراج یا پردازش شوند.
- قوانین DMCA (آمریکا): برخی وب‌سایت‌ها می‌توانند با استفاده از قوانین حفاظت از کپی‌رایت، خزنده‌ها را از دسترسی به محتوای تحت کپی‌رایت منع کنند.
۸. محدودیت‌های پهنای باند (Bandwidth Throttling)
برخی از سرورها میزان پهنای باندی که خزنده‌ها می‌توانند مصرف کنند را محدود می‌کنند. این روش باعث می‌شود که خزنده‌ها با سرعت کمتری داده‌ها را دریافت کنند، که ممکن است آن‌ها را از ادامه خزش منصرف کند.
- نحوه کار: سرورها با محدود کردن پهنای باند برای خزنده‌های خاص، زمان بارگذاری صفحات را افزایش می‌دهند.
۹. Session-based Restrictions (محدودیت‌های مبتنی بر جلسه)
بسیاری از وب‌سایت‌ها به خزنده‌ها اجازه نمی‌دهند بدون یک نشست معتبر (Session) یا ورود به سیستم به محتوا دسترسی پیدا کنند. این محدودیت به خصوص برای صفحاتی که نیاز به ورود کاربر دارند، به کار گرفته می‌شود.
- نحوه کار: خزنده‌ها باید از کوکی‌ها یا توکن‌های جلسه برای دسترسی به صفحات خاص استفاده کنند، و اگر اعتبار سنجی نداشته باشند، دسترسی‌شان محدود می‌شود.
۱۰. محدودیت‌های مبتنی بر موقعیت جغرافیایی (Geo-blocking)
وب‌سایت‌ها می‌توانند دسترسی خزنده‌ها را بر اساس موقعیت جغرافیایی آن‌ها محدود کنند. این محدودیت معمولاً با استفاده از آدرس IP یا سرویس‌های جغرافیای IP اعمال می‌شود.
- نحوه کار: سرورها می‌توانند دسترسی خزنده‌های خارجی یا خزنده‌هایی که از مناطق جغرافیایی خاص می‌آیند را محدود کنند.
جمع‌بندی:
قوانین محدود کننده خزش وب شامل روش‌های فنی مانند robots.txt، متا تگ‌ها، نرخ خزش و CAPTCHA، همچنین قوانین حقوقی و امنیتی هستند. این قوانین به وب‌سایت‌ها کمک می‌کنند تا از منابع خود محافظت کرده و جلوی خزش‌های ناخواسته را بگیرند، در حالی که خزنده‌ها نیز باید این قوانین را رعایت کنند تا با محدودیت‌ها یا حتی جریمه‌های قانونی مواجه نشوند.
